من و عرفانیجات(۱)

ماجراهای من و عرفانیجات برمیگردد به اوایل دوران دبیرستان. چندی پیش بر اثر تحرکاتی، رفتم کتاب «مهر تابان» را پیدا کردم و مثل عادت همیشه ابتدا فهرست را نگاه کردم و از وسط کتاب شروع کردم به خواندن قسمتی که مربوط به مباحث فلسفی بود. بحث بر سر این بود که باستناد نظریه ی حرکت در جوهر، نفس یک مخلوق ازلی نیست و در اصل ماهیت وجودی خود، با بدن محقق میشود، و انسان یک موجود است با سیر تکاملی پیوسته ای از صفر تا یک (بی نهایت حالت)، از ماده تا عقل. نقطه ی شروع در قوس صعود، همان جعبه خرمای معروف و گل و خاک و بعد نطفه و علقه و مضغه و استخوان و گوشت و بعد آن فوت کوزه گری خدا (نشئه ی دیگر) نه بصورت ترکیب روح و ماده بلکه بصورت تبدیلی(تبدیل ماده به روح متعلق به ماده) و همینطور حرکت در جوهر تا نوزادی متولد شود. نوزاد متولد شده همان نفس ناطقه است و روح متعلق به
ماده است. تا وقتی که روح دمیده نشده بود، حرکت در ماده بود و وقتی روح دمیده شد، حرکت در نفس ناطقه است.
توسط یکی از طرفین بحث، اشاره میشود به اینکه ارواح در جریان سیر نزول به عالم ماده، اکتسابات و گفتگوهایی داشته اند و تا حد روح متعلق به نطفه نزول کرده اند.
طرف دیگر بحث، کمی اصلاح میکند و اینطور توضیح میدهد که هر کس بحسب خود، از نقطه خاصی شروع به نزول کرده و در هر عالمی قبل از عالم ماده رنگ و بوی آن عالم را گرفته تا به روح متعلق به مادیت رسیده و با دیدن جهاتی از کمال که به واسطه ی تجرد قادر به کسب آن نبوده و آن جهات در عالم تکثر و پایینتر است، نزول نموده تا پس از کسب آنها دوباره ببالا صعود کند. انقدر نزول کرده تا در وهله ای حتی به روح متعلق به نطفه هم رسیده. آن جهاتی از کمال که باعث تصمیم روح به تنزل و مسافرت طولانی شد، اخذ فعلیتها و خصوصیات و کثرات بود. آنها را از اینجا بار میزند و دوباره صعود میکند.
دوباره اشاره میشود که آثار کثرت از مختصات عالم کثرت است و در عالم فنا و تجرد چطور جایی برای آنها میشود؟ در عالم فنا جمیع کمالات هست و در فنا چیزی نمیتواند داخل شود که فنا نباشد، و چگونه روح بعد از رهایی از ماده میتواند این معارف و کثرات مکتسبه را با خود به آنجا ببرد؟